متعلم نیز باید با معلم خویش رابطه عاطفی برقرار کند و او را کاملاً دوست داشته باشد . زیرا وقتی متعلم ، معلم خود را محبوب خویش احساس نماید از یک سوی در یادگیری و تعلم با او همکاری می نماید و به درس علاقمند می گردد و نه تنها از تعلم استنکاف نمی کند بلکه تمام همش این است که با موانع یادگیری مبارزه نماید  . و از این رو در کلاس خوب گوش می دهد و ذهنش را به جز آنچه معلم  آموزش می دهد معطوف نمی سازد . از سوی دیگر علاقه حاکم بر وجود او باعث می شود به رنگ معلم محبوبش درآید و در آداب و اخلاق اجتماعی و ... از او پیروی نماید و برای خود شخصیتی بسازد که همگون با شخصیت برجسته معلمش باشد

در فرهنگ تربیتی اسلام پروردگار رحیم و عطوف به عنوان اولین معلم انسان جلوه گر است ( سوره علق آیه 4و5 ) و تاکید می شود که کسی تعلیم و تربیت افراد را به عهده می گیرد باید خلیفه خدا و مظهر او در این صفت باشد . به همین جهت پیامبر اسلام که " رحمة للعالمین " ( سوره انبیاء آیه 107 ) است به عنوان شایسته ترین معلم برای بشریت ، از ناحیه خداوند برگزیده شده است . ( سوره جمعه آیه 2)

امام سجاد علیه السلام می فرماید : " امّا حقّ سائسک بالعلم ... حُسنِ الاستماع الیه و الاقبال علیه و المعونةُ له علی نفسک فیما لا غنیً بک عنه من العلم بان تُفَرّغ له عقلَک و تُحضِرَهُ فَهمَکَ و تُزکی له قلبک و تجلّی له بَصَرک بترک اللذات و نقص الشهوات  " . حق معلم بر تو این است که به درس و راهنمایی او خوب گوش کنی و به او کاملاً متوجه باشی و در یادگیری علوم مورد نیاز با او همکاری نمایی به این صورت که ذهن خود را به چیز دیگری مشغول نسازی و با تمرکز حواس آمادگی برای فهمیدن را پیدا کنی و دلت را نسبت به او پاک و منزه نگهداری و با دید خوب به به او نگاه کنی . راه همه ی اینها آنست که هیچگاه به فکر لذات نا مشروع نباشی و از تمایل به آنچه تو را از تعلم دور نگه می دارد بکاهی . ( تحف العقول ، ترجمه کمره ای ، صفحه 266)

(مجله تربیت ، شماره 8 ، اردیبهشت 1376، صفحه 48)